Khi bước qua tuổi ngũ tuần, rất nhiều người xuất hiện bệnh nền trong cơ thể, bao gồm các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính,.. Tuy nhiên bạn đã hiểu rõ về bệnh lý này chưa? Trong bài viết này, hãy cùng Bệnh viện thẩm mỹ Siam tìm hiểu những điều cần biết về bệnh lý nền cũng như cách chăm sóc người bị bệnh lý nền và phòng tránh loại bệnh kéo dài dai dẳn này nhé!
Bệnh lý nền là gì?
Bệnh lý nền là tình trạng sức khỏe cơ bản mà một người có thể mắc phải. Nó thường tồn tại trước hoặc song song với bất kỳ căn bệnh cụ thể nào khác. Bệnh lý nền thường là một yếu tố quan trọng trong việc xác định tình trạng sức khỏe tổng thể của một người và cũng có thể ảnh hưởng đến cách mà cơ thể phản ứng với bất kỳ căn bệnh hay yếu tố bên ngoài nào.
Phân loại bệnh lý nền có thể được thực hiện dựa trên nhiều tiêu chí, bao gồm:
- Bệnh lý nền mạn tính: Đây là những tình trạng bệnh lý kéo dài trong thời gian dài và thường không được chữa trị hoàn toàn.
- Bệnh lý nền cấp tính: Đây là những tình trạng bệnh lý xuất hiện đột ngột hoặc diễn tiến nhanh, thường kéo dài trong thời gian ngắn và có thể chữa trị hoàn toàn.
- Bệnh lý nền di truyền: Bệnh lý được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua gen.
- Bệnh lý nền không di truyền: Là những bệnh lý không được truyền từ cha mẹ sang con cái thông qua gen di truyền, có thể do một số yếu tố khác gây ra, như môi trường, lối sống, nhiễm trùng,…
Mức độ nguy hiểm và ảnh hưởng của bệnh lý nền có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào loại bệnh, sự nghiêm trọng của nó và cách mà nó ảnh hưởng đến cơ thể. Một số bệnh lý nền có thể không gây ra triệu chứng hoặc không gây ra vấn đề nghiêm trọng trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh, trong khi những bệnh lý nền khác có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc làm tăng nguy cơ tử vong từ các bệnh tương thích.
Các bệnh lý nền phổ biến
Dưới đây là một số bệnh lý nền phổ biến:
- Bệnh tim mạch: Tăng huyết áp (hypertension), Suy tim (heart failure), Bệnh động mạch vành (coronary artery disease), Đột quỵ (stroke)
- Bệnh hô hấp: Hen suyễn (asthma), Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD – Chronic Obstructive Pulmonary Disease), Viêm phế quản mãn tính (Chronic bronchitis)
- Bệnh nội tiết: Tiểu đường (diabetes mellitus), Suy giáp (hypothyroidism), Bệnh Cushing (Cushing’s syndrome),
- Bệnh thận: Suy thận (kidney failure), Viêm cầu thận (glomerulonephritis), Sỏi thận (kidney stones)
- Bệnh ung thư: Ung thư vú (breast cancer), Ung thư phổi (lung cancer), Ung thư ruột kết (colorectal cancer)
- Bệnh tự miễn: CSLE (Systemic Lupus Erythematosus), Viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis), Bệnh Crohn (Crohn’s disease)
Ảnh hưởng của bệnh lý nền
Các bệnh lý nền có thể có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuộc sống của người mắc phải, bao gồm:
- Tăng nguy cơ biến chứng khi mắc các bệnh khác: Người mắc các bệnh lý nền thường có nguy cơ mắc các bệnh khác cao hơn và có thể phải đối mặt với biến chứng nghiêm trọng hơn khi mắc bệnh. Ví dụ, trong đại dịch COVID-19, những người có bệnh lý nền như bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ cao hơn mắc COVID-19 nặng và tử vong.
- Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Bệnh lý nền có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người mắc bằng cách gây ra triệu chứng khó chịu, hạn chế khả năng vận động, hoặc ảnh hưởng đến khả năng làm việc và tương tác xã hội. Điều này có thể gây ra cảm giác bất mãn, lo âu và trầm cảm.
- Gánh nặng kinh tế và xã hội: Bệnh lý nền có thể gây ra gánh nặng kinh tế cho cá nhân và gia đình thông qua chi phí y tế và chi phí phát sinh khác như chi phí điều trị, thuốc men và các dịch vụ hỗ trợ. Nó cũng có thể tăng bớt khả năng làm việc của người mắc và dẫn đến mất việc làm hoặc giảm thu nhập. Ngoài ra, bệnh lý nền cũng có thể tạo ra gánh nặng xã hội bằng cách ảnh hưởng đến quan hệ gia đình và mối quan hệ xã hội.
Cách chăm sóc người bệnh lý nền
Người mắc bệnh lý nền đòi hỏi sự chăm sóc toàn diện, bao gồm cả các khía cạnh vật lý và tinh thần. Dưới đây là một số cách để chăm sóc người bệnh lý nền:
- Tuân thủ điều trị: Người bệnh nên tuân thủ mọi chỉ đạo của bác sĩ về việc sử dụng thuốc, thực hiện các biện pháp điều trị, và tuân thủ các chỉ định về chế độ dinh dưỡng và lối sống. Điều này giúp kiểm soát bệnh lý nền và giảm nguy cơ phát triển các biến chứng.
- Tập luyện và sinh hoạt điều độ: Hoạt động thể chất đều đặn có thể giúp cải thiện sức khỏe toàn diện và giảm nguy cơ mắc các bệnh khác. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người, các hoạt động như đi bộ, yoga, bơi lội hoặc các bài tập nhẹ có thể được khuyến khích.
- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Người bệnh nên thực hiện các kiểm tra sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để theo dõi sự tiến triển của bệnh và phát hiện sớm bất kỳ vấn đề mới nào. Điều này có thể bao gồm kiểm tra huyết áp, kiểm tra đường huyết, và các xét nghiệm huyết thanh định kỳ.
- Chăm sóc tâm lý: Bệnh lý nền có thể gây ra căng thẳng và lo âu. Việc có sự hỗ trợ tinh thần từ gia đình, bạn bè, hoặc các nhóm hỗ trợ có thể giúp người bệnh cảm thấy được quan tâm và hỗ trợ. Ngoài ra, nếu cần thiết, việc tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia tâm lý hoặc nhà tư vấn cũng có thể hữu ích trong việc quản lý stress và xử lý cảm xúc.
Chế độ ăn uống phù hợp cho người mắc bệnh lý nền
Suy thận
Món nên ăn:
- Thực phẩm giàu protein như thịt gà, cá, trứng (nhưng cần hạn chế lượng).
- Rau cải xanh, hoa quả (như táo, lê, dưa hấu) có chứa kali và vitamin C.
- Lúa mạch, gạo lứt, bún mì hoặc mì ăn liền lành mạnh.
Món nên tránh:
- Thực phẩm giàu natri như thức ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh, mỳ Ý, bánh mì và các loại đồ chiên.
- Thực phẩm giàu kali như chuối, cam, cà rốt, khoai lang.
- Đồ uống có chứa cafein như cà phê, trà và nước ngọt.
Tăng huyết áp
Món nên ăn:
- Thực phẩm giàu kali như chuối, cam, dưa hấu.
- Rau cải xanh, hành tây, cà chua.
- Các loại hạt như hạt bí ngô, hạt óc chó, hạt hướng dương.
- Các loại cá hồi, cá thu, gà không da.
Món nên tránh:
- Thực phẩm chứa nhiều natri như thức ăn chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, thức ăn nhanh.
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol cao như thịt đỏ, bơ, kem.
- Đồ uống có cồn và có đường.
Đái tháo đường
Món nên ăn:
- Thực phẩm giàu chất xơ như rau cải, bắp cải, cà rốt.
- Các loại trái cây như dưa hấu, dưa leo, quả mâm xôi.
- Các loại hạt như hạt bí ngô, hạt óc chó, hạt hướng dương.
- Thực phẩm chứa chất béo không bão hòa như dầu oliu, hạt dẻ cười, hạt hạnh nhân.
Món nên tránh:
- Thức ăn giàu đường và carbohydrate đơn như bánh ngọt, bánh mì trắng, mì Ý.
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol cao như thịt đỏ, bơ, kem.
- Đồ uống có cồn và có đường.
Gout
Món nên ăn:
- Nước lọc và nước chanh để giảm axit uric trong cơ thể.
- Các loại rau xanh như rau cải, rau chân vịt, cà chua.
- Các loại trái cây như dưa hấu, dưa leo, quả mâm xôi.
Món nên tránh:
- Thực phẩm chứa nhiều purin như thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật.
- Thức ăn chứa nhiều đường và carbohydrate đơn như bánh ngọt, mì Ý.
- Đồ uống có cồn và có đường.
Cách phòng ngừa bệnh lý nền hiệu quả
Một số cách phòng ngừa bệnh lý nền một cách hiệu quả bạn muốn biết để có cuộc sống tốt hơn như:
- Khám sức khỏe định kỳ: Việc thăm bác sĩ định kỳ giúp phát hiện và điều trị sớm các vấn đề sức khỏe, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nền.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên ăn các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, hạn chế đường, muối và chất béo bão hòa. Cân nhắc hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của mình.
- Tập luyện thể dục thường xuyên: Thực hiện hoạt động vận động thường xuyên giúp duy trì cân nặng lành mạnh, cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tiểu đường và một số bệnh lý nền khác.
- Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần. Thực hiện các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, yoga, tập thể dục, hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè và gia đình.
- Tránh xa các yếu tố nguy cơ: Hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, sử dụng chất kích thích như ma túy không chỉ tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nền mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Việc loại bỏ hoặc giảm bớt tiếp xúc với những yếu tố gây hại này là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh lý nền.
Xem thêm
- Huyết áp cao: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
- Má hóp là gì? Cách khắc phục má hóp vĩnh viễn, nhanh chóng
- Cách chăm sóc sau hút mỡ nọng cằm hiệu quả, đúng chuẩn
Trên đây là bài viết cung cấp đầy đủ các thông tin để bạn hiểu rõ bệnh nền. Ví như bệnh lý nền là gì, cách phòng tránh, chế độ ăn uống, cách chăm sóc người bị bệnh nền,… Nếu bạn có thêm câu hỏi nào khác, hãy liên hệ trực tiếp với Bệnh viện thẩm mỹ Siam thông qua số điện thoại 0868 321 321 (Siam Hà Nội) hoặc 094 222 5 222 (Siam TP.Hồ Chí Minh).
